50
"Man comes in to life and goes out to death. Three out of ten are companions of life. Three out of ten are companions of death. And three out of ten in their lives lead from activity to death. And for what reason? Because of man's intensive striving after life. I have heard that one who is a good preserver of his life will not meet tigers or wild buffaloes, And in fighting will not try to escape from weapons of war. The wild buffalo cannot butt its horns against him, The tiger cannot fasten its claws in him, And weapons of war cannot thrust their blades into him. And for what reason? Because in him there is no room for death."
Author
Lao TzuAll Translations
"出生入死。 生之徒十有三,死之徒死十有三, 人之生,動之死地十有三。 夫何故, 以其求生之厚。 蓋以聞善攝生者, 路行不遇兕虎, 入軍不披甲兵, 兕無〔所〕投其角,虎無所措〔其〕爪,兵無所容其刃。 夫何故, 以其無死地。"
"Doğmaq – həyata aiddir Batmaq isə – ölümə On nəfərdən üçü – doğulur üçü – batır üçü isə – həyatdan ötrü çapalasa da ölüm yerinə yaxınlaşır Niyə belə? Çünki yaşamağa yaman can atırlar Birinin də haqqında eşitməşəm ki, Dövri-həyatı tam qavrayan o Səfərdə kərgədanın və pələngin qorxusundan qaçmır Döyüşdə düşmən qorxusundan yaraq-əsləhə qeyinmir Kərgədan buynuzunu batıra bildiyi bir yeri tapmaz Pələng dırnaqlarını batıra bildiyi bir yeri tapmaz Silah ucunu batıra bildiyi bir yeri tapmaz Niyə belə? Çünki onun öləsi yeri qalmayıb"
"Хората се ражäат и умират. От äесет äуши трима тръгват към живота, трима - към смъртта. От всеки äесет има още трима, които мрат от своите äеяния. Защо това е тъй? Това е по вина на силната им жажäа за живот. Слушал съм, че който властва наä живота, върви без страх от тигъра и носорога, а във битките не трепери преä оръжието на врага. Носорогът никъäе не забива своя рог, никъäе не впива ноктите си тигърът, а войникът никъäе не го промушва с меча си. Който властва наä живота, няма смърт за него."
"Příchod – narození, odchod – smrt. Životní dospívání – jedna třetina, životní odumírání – jedna třetina, aktivní život mezi dospíváním a odumíráním – též jedna třetina! Proč?! Jednoduše proto, aby život dosáhl svého naplnění! Kdo poslechne, jak správně žít, tomu ani v nejhlubší divočině nepřetne cestu tygr či jednorožec, toho ani v nejzuřivějším boji nezasáhne žádná zbraň, protože nebude toho jednorožce, který by do něho vrazil, nebude toho tygra, který by ho drapnul, nebude toho vojáka, který by na něho vytasil meč! Proč?! Jednoduše proto, že toto není ještě místo jeho smrti!"
"Mellem fødsel og død er der tre ud af ti, som følger livets vej; tre ud af ti, der følger dødens vej; og af mennesker, der vandrer mellem fødsel og død, er der også tre ud af ti. Hvorfor er det sådan? Fordi mennesker higer umætteligt efter at leve. Den, der forstår at leve, kan rejse omkring uden at frygte næsehorn eller tiger. Han vil ikke blive såret i kamp. Næsehornet har intet mål for sit horn, tigeren intet mål for sine kløer, spyddet intet mål for sin spids. Hvorfor er det sådan? Fordi han ikke frembyder noget sted, hvor døden kan trænge ind."
"Ausgehen ist Leben, eingehen ist Tod. Knechte des Lebens gibt es drei unter zehn, Knechte des Todes gibt es drei unter zehn. Menschen, die das Leben suchen und dabei ihre sterbliche Stelle regen, gibt es auch drei unter zehn. Warum das? Weil sie des Lebens Völligkeit erzeugen wollen. Ich habe wohl gehört: Wer gut das Leben zu führen weiß, der wandelt durch's Land und braucht nicht zu vermeiden Tiger und Nashorn. Er schreitet durch ein Heer und braucht nicht zu tragen Panzer und Waffen. Das Nashorn hat nichts an ihm, da es sein Horn einbohre. Der Tiger hat nichts, da er seine Krallen einschlage. Die Waffe hat nichts, das ihre Schneide aufnehme. Warum das? Weil er keine sterbliche Stelle hat."
"Η εμφάνιση στη ζωή είναι και είσοδος στο θάνατο. Γεννιόμαστε με το σώμα μας, Το ίδιο σώμα έχουμε κι όταν πεθαίνουμε, Με το ίδιο σώμα περνάμε και κάθε μέρα της ζωής μας. Πώς γίνεται αυτό; Επειδή αυτό που χαρίζει τη ζωή στο σώμα είναι το Ταό. Ο Σοφός ξέρει πώς να συντηρεί τη ζωή. Όταν ταξιδεύει, δεν αποφεύγει ρινόκερους και τίγρεις, Και στη μάχη πηγαίνει άοπλος. Κι όμως, το κέρατο του ρινόκερου δεν βρίσκει πού να βυθιστεί, Και τα δόντια της τίγρης τι να ξεσκίσουν. Τα όπλα δεν έχουν τι να τρυπήσουν. Πώς γίνεται αυτό; Επειδή ο Σοφός αφήνεται σε ό,τι φέρει η ζωή, Χωρίς να έχει προσκολλήσεις. Ξέρει ότι θα πεθάνει, γι’αυτό και δεν φοβάται. Δεν έχει ψευδαισθήσεις στο μυαλό, Γι’αυτό και δεν φέρει καμία αντίσταση στο σώμα. Δεν σκέφτεται τις πράξεις του, Αλλά τις αφήνει να ξεπηδούν αυθόρμητα από το κέντρο της ύπαρξής του. Επειδή δεν στερεί τίποτε από τη ζωή, Είναι έτοιμος για το θάνατο. Σαν να είναι απλά ένας άνθρωπος που ετοιμάζεται να ξεκουραστεί, Μετά από μία μέρας σκληρής δουλειάς."
"Man comes in to life and goes out to death. Three out of ten are companions of life. Three out of ten are companions of death. And three out of ten in their lives lead from activity to death. And for what reason? Because of man's intensive striving after life. I have heard that one who is a good preserver of his life will not meet tigers or wild buffaloes, And in fighting will not try to escape from weapons of war. The wild buffalo cannot butt its horns against him, The tiger cannot fasten its claws in him, And weapons of war cannot thrust their blades into him. And for what reason? Because in him there is no room for death."
"Saliendo de la vida y entrando en la muerte, Los compañeros de la vida son tres de cada diez Y los compañeros de la muerte son tres de cada diez, Y los que viven pero se mueven hacia la tierra de la muerte También son tres de cada diez. ¿Por qué? Por la abundancia de producción incesante de vida. Pues bien, He oído que los que son buenos cuidando de la vida, Al marchar por tierra firme no se topan con rinocerontes ni con tigres, Al entrar en la batalla no se cubren con armadura. El rinoceronte no tiene dónde embestir con su cuerno. El tigre no tiene dónde clavar sus garras. Un arma no tiene dónde hincar su filo. ¿Por qué? Porque alguien así no tiene una tierra de la muerte."
"Välja tulla on elu – sisse minna – surm. Elu seltsilisi on kolmteist, surma seltsilisi kolmteist. Ilmas olijal surmapaiku ka kolmteist. Miks nii? Sest et elatakse liiga kirglikult. Olevat neid, kes elu hästi hoiavad: teel ei kohta nad ninasarvikuid-tiigreid; sõjas pole neil soomusrüüd-tapariistu; ninasarvikul pole, kuhu sarve pista; tiigril pole, kuhu küüsi lüüa; tapariistal pole, kuhu tera torgata. Miks nii? Sest nendel pole surmapaiku."
"فرزانه تسليم آن چيزي است كه لحظه ي حال براي او به ارمغان مي آورد. او مي داند كه بالاخره خواهد مرد و به هيچ چيز وابستگي ندارد. توهمي در ذهنش وجود ندارد و مقاومتي در بدنش نيست. او درباره ي عملش فكر نمي كند؛ اعمال او از مركز وجودش جاري مي شوند. به گذشته اش نچسبيده، پس هر لحظه براي مرگ آماده است؛ همانطور كه ديگران پس از يك روز كاري سخت براي خواب آماده اند."
"Ihmiset astuvat elämään ja palaavat takaisin kuolemaan. Elämän portit ovat kolmetoista luvultaan ja yhtä monta on kuoleman portteja. Yhtä monta tietä myöten elämä nopeasti käy kuolemaa kohden. Ja minkä tähden? Sen tähden että ihmiset tavoittelevat ainoastaan aisti-elämää. On sanottu, että ihminen, joka tuntee elämän salaisuuden, voi vaeltaa kautta maan varustautumatta sarvikuonoa tai tiikeriä vastaan. Hän voi mennä taistelun tuoksinaan miekkaa pelkäämättä. Sarvikuono ei löydä paikkaa, mihin sarvensa työntää. Tiikeri ei löydä paikkaa, mihin kyntensä iskeä. Miekka ei löydä paikkaa, mihinkä tunkeutua. Ja miksikä ei? Sen tähden että hän on voittanut kuoleman.*"
"Les hommes sortent dans la vie, et rentrent dans la mort. Sur dix hommes, trois prolongent leur vie (par l’hygiène), trois hâtent leur mort (par leurs excès), trois compromettent leur vie par l’attache qu’ils y ont, (un seul sur dix conserve sa vie jusqu’au terme, parce qu’il en est détaché). Celui qui est détaché de sa vie, ne se détourne pas pour éviter la rencontre d’un rhinocéros ou d’un tigre ; il se jette dans la mêlée sans cuirasse et sans armes ; et cela sans éprouver aucun mal ; car il est à l’épreuve de la corne du rhinocéros, des griffes du tigre, des armes des combattants. Pourquoi cela ? parce que, extériorisé par son indifférence, il ne donne pas prise à la mort."
"כבר בהולדת בכניסה־אל־העולם אוזל־הולך־אל־תום זמנו של בן־אדם מכל עשרת האנשים שלושה רק בצמיחה ועוד שלושה מסיימים כבר את דרכם והשאר בהתכוונות חייהם רק מקצרים מרחק למוות הכול בגלל יותר־מידי־רצון לחיות אבל אומרים: מי שגילה את התגלית האהרונה שבחיינו יכול להימנע מהתנפלות חיות תורפות מנשק בני־אדם אין בו מקום־ישום לקרן של קרנף ולציפורן של נמר המתנפל פשוט אינו יכול לחדור סכין כי לא נמצא עליו בסיס־כניסה למוות"
"A világra jönni annyi, mint a halál küszöbéhez jutni. Életnek, halálnak tizenhárom csatlósa van. Az ember alighogy megszületik, már ez a tizenhárom csatlós viszi a halál felé. Miért van ez? Mert az ember a maga életét túlságosan vágyakban éli le. Hallottam valaha a következőket: Aki életét helyesen éli le, annak nem kell vándorútján sem tigristől, sem orrszarvútól félnie. Az ilyen ember az ellenség hadseregén át is páncél és fegyver nélkül szabadon vonulhat el, mert sem a tigris, sem az orrszarvú, sem a fegyver nem tud neki ártani. Miért van ez? Mert az ilyen ember sebezhetetlen."
"Մարդիկ ծնվում են ու մահանում, հետո ծնվում են ուրիշները Ա նույնպես մահանում: Յուրաքանչյուր տասից երեքը նոր են կյանք մտնում, իսկ երեքն արդեն հեռանում են կյանքից: Յուրաքանչյուր տասից երեքը ապրելու մեծ ցանկությամբ են տոգորված, բայց նրանց նախաձեռնություններն ու արարքները նրանց ուղղակիորեն տանում են դեպի անխուսափելի մահ: Իսկ պատճառն այն է, որ նրանք ձգտում են հավերժ ապրել: Բայց ես լսել եմ, որ նա, ուվ հասկացել Է կյանքի իմաստը, կարողանում Է ապրել իր կյանքը՝ ստիպված չլինելով երբեէ կռվել ռնգեղջյուրների կամ առյուծների դեմ, ն հասնում է կյանքի բնական վերջին` խուսափելով ինչպես մուրացիկի ցնցոտիներից, այնպես էլ մահաբեր թրից: Նրա ճանապարհին ռնգեղջյուր չի պատահում, որ իր եղջյուրով խոցի նրան, նրա ճանապարհին վագր չի հայտնվում, որ իր ճանկերով հոշոտի նրան, ոչ էլ սուր զենք է սպասում, որ թրատի նրան: Իսկ պատճառն այն է, որ նա մահվան համար առիթ չի ստեղծում:"
"Manusia lahir dan hidup; Mereka memasuki kehidupan dan mati. Dari tiap sepuluh, tiga adalah pengurus kehidupan dan tiga adalah pengurus kematian. Juga ada tiga dari setiap sepuluh yang tujuannya adalah kehidupan, tetapi pergerakannya cenderung menuju kematian. Dan untuk alasan apa? Karena usaha mereka yang berlebihan untuk memperpanjang kehidupan. Tapi aku telah mendengar bahwa dia yang ahli dalam mengatur kehidupan, mempercayakan pada dirinya waktu untuk bertualang di bumi tanpa perlu menjauhi badak atau harimau dan memasuki keramaian tanpa harus menghindari mantel kulit atau senjata tajam. Badak tidak menemukan tempat padanya untuk menusukkan tanduk, dan harimau tidak menemukan tempat padanya untuk menanamkan cakar, dan senjata tidak menemukan tempat untuk menyarangkan ujungnya. Dan untuk alasan apa? Karena padanya tidak ada tempat kematian."
"Mann koma út í lífið og fara aftur inn í dauðann. Þrír af hverjum tí efla sér lífið, og þrír greiða götu dauðans. Enn eru þrír, sem ætla sér að lifa, en láta þó berast í áttina til dauðans. Hvað veldur? Hin óstjórnlega lífslöngun þeirra. En ég hef heyrt, að hinn eini, sem kann að fara með lífið, sem honum er trúað fyrir, geti farið um land og þurfi ekki að sneiða hjá nashyrningum og tígrisdýrum — geti farið í stríið og þurfi ekki að hræðast vopn né herklæði. Nashyrningurinn getur hvergi stangað hann, né tígrisdýrið læst í hann klónum, og sverðið getur hvergi sært hann. Hvað veldur? Dauðinn finnur hvergi höggstað á honum."
"Uscire è vivere, entrare è morire. Seguaci della vita sono tre su dieci, seguaci della morte sono tre su dieci, gli uomini che la vita tramutano in disposizione alla morte son pur essi tre su dieci. Per qual motivo? Perché vivono l'intensità della vita. Or io ho appreso che chi ben nutre la vita va per deserti senza incontrar rinoceronti e tigri, va tra gli eserciti senza indossar corazza e arme: il rinoceronte non ha dove infilzare il corno, la tigre non ha dove affondar l'artiglio, il guerriero non ha dove immergere la spada. Per qual motivo? Perché costui non ha disposizione alla morte."
"生を出でて死に入る。生の徒、十に三有り。死の徒、十に三有り。 人の生、動いて死地に之(ゆ)く。亦た十に三有り。 夫れ何の故ぞ、其の生を生とするの厚きを以てなり。 蓋(けだ)し聞く、善く生を摂する者は、 陸に行いて*虎(じこ)に遇(あ)わず、軍に入って甲兵を被(き)ず。 *(じ)も其の角を投ずる所無く、虎も其の爪を措(お)く所無く、 兵も其の刃を容るる所無し、と。 夫れ何の故ぞ。其の死地無きを以てなり。"
"태어남을 삶이라 하고 들어감을 죽음이라 한다면 삶의 길을 택하는 사람의 십분의 삼 정도요, 죽음의 길을 택하는 사람이 십분의 삼 정도요, 태어나서 죽음의 자리로 가는 사람도 십분의 삼 정도입니다. 왜 그러합니까? 모두 삶에 너무 집착하기 때문입니다. 듣건대 섭생을 잘하는 사람은 육지에서 외뿔난 들소나 범을 만나지 않고, 전쟁터에서 무기의 상해를 입지 않는다고 합니다. 들소는 그 뿔로 받을 곳이 없고, 범은 그 발톱으로 할퀼 곳이 없고, 무기는 파고들 곳이 없다고 합니다. 왜 그러합니까? 그에게는 죽음의 자리가 없기 때문입니다."
"Hatina jiyanę ű derbasbűna mirinę Peyęn jiyanę sisę di dehan de ne. Peyęn mirinę sisę di dehan de ne. Ew ęn liva jiyanę erda mirina wan e Sisę di dehan de ne. Çima ev wisa ye? Ji lewre ew jiyanę dijîn ű destan li Xweţbűna wę ya dewlemend digirin. Aniha min bihîstiye ko ew ę di danűstendina bi jiyanę re Pispor e Dikare ręwîtiyę di welat de bike bę ko Liqayî piling ű kerkedenan bibe, dikare tękeve ţeran ű pevçűnan bę birîn bibe. Kerkeden ti cihî nabîne ko qiloçę Xwe tę de biçikilîne, Piling ti cihî nabîne bo bi lepűţkęn xwe Biçirîne, Çek ű sileh ti cihî nabînin ko pęţwaziya Seręn wan ęn tűj bike. Çima? Ji lewre ew ti erd- mirin ję re nîne."
"Būtnes nerimtīgi dzimst un nāvē dodas. Treji dzīvē nāk no katriem desmit ļaudīm. Treji dzīvie nāvei pretī iet, Bet vēl ir’a treji, kas mirst darbošanās dēļ. Kādēļ tas tā? Jo viņi pārāk tiekušies pēc dzīves labumiem. Man nācies dzirdēt, Ka tas, kurš iemācījies saprātīgi dzīvot, Var ceļot, neizvairoties no tīģeriem un degunradžiem, Var neapbruņots iziet cauri karapulkiem. Jo degunradzim nav viņā, kur ragu iegrūst, Un tīģerim tur nav nekā ko plosīt, Un ierocim tur nav nekā ko cirst. Kādēļ tas tā? Jo viņā nav nekā, kam būtu jāmirst."
"Op hun levenspad kiezen drie van de tien mensen voor het leven. Drie van de tien kiezen voor de dood. Drie van de tien laten het leven voorbij gaan. Waarom is dit laatste zo? Omdat ze geen oog hebben voor de details van het leven. Als je je leven beheerst, dan kun je tijgers en neushoorns zonder angst tegemoet treden. In het gevecht raak je niet gewond. De neushoorn ziet geen kans zijn hoorn te plaatsen, de tijger klauwt tevergeefs naar je, wapens kunnen je niet raken. Waarom dit zo is? Omdat je de dood geen ruimte geeft om binnen te dringen."
"Rodzą się i umierają. Spośród dziesięciu ludzi trzech ku życiu i spośród dziesięciu – trzech ku śmierci. Spośród każdych dziesięciu jest jeszcze trzech ludzi, którzy umierają na skutek swoich czynów. Dlaczego tak jest? Dzieje się tak dlatego, że zbyt silne jest w nich lgnięcie do życia. Słyszałem, że ten, kto umie opanować życie, chodząc po ziemi nie boi się nosorożca i tygrysa; wstępując w bitwę nie boi się uzbrojonych żołnierzy. Nie ma on miejsca, w które nosorożec mógłby wetknąć swój róg, nie ma w nim miejsca, w które tygrys mógłby wrazić swoje pazury, i nie ma miejsca, w które mógłby uderzyć miecz żołnierza. Dlaczego tak jest? Jest tak dlatego, że dla niego nie istnieje śmierć."
"Expôr vida é impôr morte. Três em dez são companheiros na vida; Três em dez são companheiros na morte; Três em dez são companheiros que caminham para o campo de morte. E qual é a razão ? Por viverem intensamente a vida. Ouve-se do que bem cultiva a vida: Por terra não encontra rinocerontes ou tigres Entre um exército não sofre com armas e escudos. O rinoceronte não encontra onde cravar o chifre; O tigre não tem onde cravar as garras; As armas não encontram onde cravar a lâmina. E qual é a razão ? O homem santo não tem campo de morte."
"Înţeleptul nu are suflet propriu, el face al său numele poporului. A fi bun faţă de cei buni şi îngăduitor faţă de cei care nu sunt buni, înseamnă să deţii adevărata bunătate. A avea deplină încredere în oamenii de încredere şi a avea încredere în cei care nu sunt demni de încredere înseamnă să deţii adevărata încredere. Existenţa şi modul de comportare ale înţeleptului inspiră frică aproape tuturor oamenilor ignoranţi din lume. Către cel înţelept poporul îşi întoarce privirea şi îşi orientează urechile; înţeleptul, la rândul său, tratează poporul ca pe propriul său copil iubit."
"(Все существа), уходя из жизни, входят в смерть. Жизнь имеет 13 ступеней своего развития; смерть также имеет 13 ступеней. Ступеней человеческой жизни, которая постоянно стремится к смерти, опять 13. Это почему? Потому что стремление к жизни слишком сильно. Я слышал, что ведущий воздержанную жизнь не боится ни носорога, ни тифа, ни быть на поле сражения без воинского наряда, ибо на нем нет места, куда носорог мог бы ударить рогом, тигр мог бы вонзить свои острые когти и воин мог бы нанести удар мечом. Это почему? Потому что для ведущего жизнь воздержанную не существует смерти."
"Mojster je na razpolago, ne glede na to, kaj trenutek prinese. Ve, da bo kmalu umrl, in nima ničesar, kar se bi oklepal. Ni iluzij v umu, ni upiranja v telesu. Ne razmišlja o svojih dejanjih; kajti prihajajo iz centra njegovega bitja. Nič več ne pričakuje od življenja, zaradi tega je pripravljen na smrt, tako kot je človek pripravljen na spanje po delovnem dnevu."
"Komma till liv och träda in i döden. De vise ger upp sig själva för vad ögonblicket har att erbjuda Han vet att han kommer att dö, Och han har inget kvar att hålla fast vid: Inga illusioner i sina tankar, Inget motstånd i sin kropp. Han tänker inte på sina handlingar; De flyter ut från hans innersta kärna. Han håller ingenting tillbaka, Därför är han beredd att dö, Som en man som är redo att sova Efter en god dags arbete."
"İnsanlara bakarken görebiliriz belki doğum ve ölümün iç içe olduğunu uzamda. Üçte biri hayati izler, üçte biri ölümü ve öylece doğumdan ölüme naklolanlar da gördüklerimizin üçte biri. Tao’nun yolunu takip eden, azgın hayvanlardan korkmadan yol alır. Kavga gürültüden ise etkilenmez; çünkü direniş göstermez. Evren bu dünyanın merkezidir, dolayısıyla Tao’nun içinde yaşayanın iç dünyasında yoktur hiçbir yer ölümün girebileceği."
"Люди на Землі народжуються і помирають. З кожних десяти приблизно троє продовжують потім райське існування, троє направляються шляхом смерті в пекло, а ще троє — це ті, хто не досяг успіху в розвитку душі через захопленість “земними” справами. Той, хто освоїв життя істинне, ідучи по землі, — не боїться носорога і тигра, а вступаючи в битву, не боїться озброєних солдатів. Носорогові нікуди встромити в нього свій ріг, тигрові ніде накласти на нього свої пазурі, солдатам ніде вразити його своїми мечами. Чому це так? Це відбувається тому, що для нього не існує смерті.*"
"Xuất sinh nhập tử. Sinh chi đồ, thập hữu tam. Tử chi đồ, thập hữu tam. Nhân chi sinh, động chi tử địa diệc thập hữu tam. Phù hà cố ? Dĩ kỳ sinh sinh chi hậu. Cái văn thiện nhiếp sinh giả, lục hành bất ngộ hủy hổ; nhập quân bất bị giáp binh. Hủy vô sở đầu kỳ giác; hổ vô sở thố kỳ trảo; binh vô sở dung kỳ nhận. Phù hà cố ? Dĩ kỳ vô tử địa."