77

"天之道，其猶張弓與！ 高者抑之，下者舉之，有餘者損之，不足者補之。 天之道，損有餘而補不足。 人之道則不然，損不足以奉有餘。 孰能有餘以奉天下？唯有道者。 是以聖人為而不恃， 功成而不處， 其不欲見賢。"

"Göylər yolu yaya çəkilmiş ipə bənzər: Yuxarıdakı ucunu aşağı endirir Aşağıdakını isə yuxarı qaldırır Artıq olan yerdə azaldar Kəsir olan yerdə artırar Göylər yolu – artığın üstündən almaq və kəsirin üstünə gəlməkdir İnsanların yolu isə əksinə – Qıtliğı olandan alıb, artığı olana bəxşiş etməkdir Artığlığını bütün dünyaya bəxş etməyi kim bacarar? Ancaq yol adamı Buna görə Arif Aqil Nə etsə də yapdığından yapışmır Şərəfi-nailiyyətində əylənmir Məharətini gözə çarpdırmaq istəmir"

"Небето има Äао. То прилича на обтегнат лък. Върхът снижиш ли, äолният му край се вäига. То взема от излишното и го äава, на който се нужäае. Небето има Äао. От богатите то взема и връща на беäняöите отнетото. Човекът също има Äао, но то е опако. То взема от беäняöите и връща на богатите отнетото. Кой може äа äаäе излишното на äругите? Може само този, който слеäва Äао. Затова и мъäрият полага труä, но плоäовете на своя труä не използва, той ги разäава, извършва поäвизи, ала избягва славата. Той е благороäен, защото няма страсти."

"Nebeská Cesta Tao jako by byla napínáním obrovského luku. Čím více se napíná, tím více se ohýbá, čím méně se napíná, tím více se nahoru zdvihá. Kde má přebytky, tam ubírá, kde má nedostatky, tam přidává. Nebeská Cesta Tao tedy z přebytků ubírá a nedostatkům přidává! Lidská Cesta Tao, ta bývá jinačí: ubírá z nedostatků, aby posloužila přebytkům! Kdo z lidí je však schopný nakládat s přebytky tak, aby to posloužilo Podnebesí? Jen ten, kdo má Cestu Tao! A tak tedy Dokonalý Člověk koná bez toho, aby se na to upínal, úspěšně dovršuje bez toho, aby v tom setrvával a nikdy si nepřeje vystavovat na odiv svoji výjimečnost!"

"Himlens Tao virker, som når man spænder en bue. Det, som er oppe, sænkes, og det, som er nede, hæves. Hvis strengen er for lang, kortes den af. Hvis den er for kort, gøres den længere. Himlens Tao er at tage fra dem, der har for meget, og give til dem, der har for lidt. Menneskets veje er ikke sådan: Det tager fra dem, der har for lidt, for at give til dem, der allerede har for meget. Hvem vil tage af sin overflod og lade det komme hele verden til nytte? Kun den, der følger Tao. Derfor handler den vise uden at stille betingelser. Han udretter, hvad der skal gøres, uden at opholde sig derved. Han søger ikke at stille sig selv til skue."

"Des Himmels SINN, wie gleicht er dem Bogenspannen! Das Hohe drückt er nieder, das Niedrige macht er hoch. Was Fülle hat, verringert er, was Mangel hat, das ergänzt er. Des Himmels SINN ist es, die Fülle zu verringern, den Mangel zu ergänzen. Des Menschen Sinn ist nicht also. Er verringert, was Mangel hat, um es darzubringen dem, das Fülle hat. Wer aber ist imstande, seine Fülle der Welt darzubringen? Nur der, so den SINN hat. Also auch der Berufene: Er wirkt und behält nicht. Ist das Werk vollbracht, so verharrt er nicht dabei. Er wünscht nicht, seine Bedeutung vor andern zu zeigen."

"Μέσα στον κόσμο, το Ταό δρα Σαν να λυγίζει ένα τόξο. Το επάνω του μέρος σκύβει Και το κάτω του μέρος ανεβαίνει. Διορθώνει αρμονικά κάθε υπερβολή και έλλειψη, Ώστε να επέρχεται ισορροπία. Παίρνει από αυτόν που του περισσεύει, Για να δώσει σε αυτό που του λείπει. Οι άνθρωποι όμως δεν δρουν με τον ίδιο τρόπο. Στερούν από το φτωχό για να δώσουν στον πλούσιο. Ως πότε μπορεί ο φτωχός να δίνει; Μόνο ο Σοφός μπορεί να δίνει συνέχεια, Επειδή δεν έχει τέλος ο πλούτος του. Αυτό το καταφέρνει επειδή Δρα χωρίς να περιμένει ανταπόδοση, Πετυχαίνει χωρίς να τον ενδιαφέρει η αναγνώριση, Και δεν πιστεύει ότι είναι καλύτερος από τους άλλους."

"Heaven's Way is indeed like the bending of a bow. When (the string) is high, bring it down. When it is low, raise it up. When it is excessive, reduce it. When it is insufficient, supplement it. The Way of Heaven reduces whatever is excessive and supplements whatever in insufficient. The way of man is different. It reduces the insufficient to offer to the excessive. Who is able to have excess to offer to the world? Only the man of Tao. Therefore the sage acts, but does not rely on his own ability. He accomplishes his task, but does not claim credit for it. He has no desire to display his excellence."

"El Tao del Cielo, ¿no es acaso como estirar un arco? Lo alto se rebaja, lo bajo se levanta, lo que tiene sobreabundancia se reduce, lo carenciado se suple. El Tao del Cielo reduce en aquéllo que tiene sobreabundancia y luego suple en aquéllo que tiene carencias. El Tao de los hombres en este caso no es así de ningún modo: disminuye lo carenciado para suplirle a lo que tiene sobreabundancia. ¿Quién puede dar su sobreabundancia a lo que está bajo el cielo? Solamente quien tiene el Tao. Por lo tanto el sabio actúa sin aferrarse, obtiene logros sin reclamar méritos. ¿Será porque no desea mostrar sus virtudes?"

"Taeva Tao on nagu vibu pingutamine: vajutada kõrget alla, tõsta madalat; võtta vähemaks, mis liiga, panna juurde, kus napilt. Taeva Tao võtab vähemaks liiast, paneb napile juurde; inimeste Tao ei ole nii: napist võetakse vähemaks, liiale pannakse juurde. Kes saab oma liiast anda Taevaalusele? Ainult see, kellel on Tao. Pühamees teeb tegusid, aga ei sõltu; saab valmis, aga ei jää pidama; ei soovi näidata oma rikkust."

"عملكرد تائو در جهان همانند كشيدن كمان است؛ دو سر كمان به پايين كشيده مي شود و ميانش بالا مي آيد؛ از زياد كم مي كند و به كم مي بخشد. آنان كه سعي در تسلط دارند و براي حفظ قدرت از زور استفاده مي كنند و خلاف جهت تائو حركت مي كنند، از كساني كه چيزي ندارند مي گيرند و به كساني كه بيش از اندازه دارند، مي دهند. فرزانه بي وقفه مي بخشد زيرا آن چه دارد بي پايان است. او بدون انتظار عمل مي كند و هرگز تصور نمي كند بهتر از كسي است."

"Niin kuin jousen jännittäminen on taivaallinen Tao. Se tuo alas kaiken, mikä on korkeata, ja nostaa sen, mikä on alhaista. Se vähentää, missä on liiallisuutta, ja lisää, missä on puutetta. Taivaallinen Tao tekee kaikki oliot samanvertaisiksi. Tämä Tao ei ole ihmisestä. Ihminen ottaa tarvitsevalta lisätäkseen omaa ylpeyttään. Missä on se mies, jolla on rikkautta yltäkyllin ja joka antaa sen maailman palvelukseen? Ainoastaan hän, jolla on Tao. Tämän vuoksi viisas suorittaa työnsä odottamatta palkintoa eikä etsi kunniaa itselleen. Siten hän peittää rikkautensa."

"Le ciel en agit (à l’égard des hommes), comme l’archer qui, bandant son arc, déprime les convexités et fait bomber les concavités (que son arc présen­tait à l’état de repos), diminuant le plus et augmen­tant le moins, (abaissant ce qui est élevé, et élevant ce qui est abaissé). Il ôte à ceux qui abondent, et ajoute à ceux qui manquent. Tandis que les hommes (mauvais princes qui grugent le peuple), font tout le contraire, ôtant à ceux qui manquent (le peuple), pour ajouter à ceux qui abondent (leurs favoris)... Alors que tout su­perflu devrait revenir à l’empire (au peuple)... Mais cela, seul celui qui possède le Principe, en est capable. Le Sage se conforme au Principe. Il influe, sans s’attribuer le résultat. Il accomplit, sans s’ap­proprier son œuvre. Il ne prétend pas au titre de Sage, (mais se tient volontairement dans l’obscurité)."

"מתי קשת מושך בחוט של קשת את הקצה הגבוה הוא מנמיך הזווית התחתונה עולה אם הוא מושך יותר יותר תנופת היד ועליה של כוח האיום משני הקצוות כך גם הדאו מתנהג כדי לשלוט בעולמות מקטין־בעודפים מוסיף־למחסורים נוגדים לדאו רק הרגלים של אנשים כשמקובל בינם לקחת מעני עבור מי שגם כך עשיר רק מי שיש לו הבנת הדאו ישמח עם העולם להתחלק אלמלא שלעזרה של אף אחד לא יזדקק את הגאווה בענינים שמסיים הוא מבטל ולקבל את ההכרת האנשים לא משתדל"

"Az ég Tao-ja mennyire hasonlít az íjjászéhoz! A magasat leszorítja, az alacsonyt fölemeli. Elvesz azoktól, akiknek sok van, hogy másoknál a hiányt enyhítse. Az ég Tao-jának tevékenysége az: A bőséget csökkenti, a hiányt enyhíti. Az ember Tao-ja nem szokott így cselekedni. Hanem elvesz ott, ahol kevés van, azért, hogy a bővelkedőnek adjon. De hol van az az ember, aki bőségben él és gazdagságát az egész ország javára használja fel? Csak az képes erre, akit a Tao megvilágosított. Ezért a bölcs ad, anélkül, hogy jutalmat várna. Tökéleteset alkot anélkül, hogy abból magának érdemet kovácsolna. Bölcsességét sose fitogtatja mások előtt."

"Մի՞թե երկնային Ուղու գործը նման չէ աղեղ լարելուն: Աղեղի այն մասը, որը բարձր էր, ցած է իջեցվում, իսկ այն մասը, որը ցածր էր, վեր է բարձրացվում: Ճիշտ այդպես երկինքը պակասեցնում է այնտեղ, որտեղ մեծագույն առատություն կա, ն. լրացնում այնտեղ, որտեղ պակասություն կա: Երկնքի գործը հենց դա է` պակասեցնել չափանց առատությունը նլրացնել պակասությունը: Սակայն մարդն այդպես չի գործում: Մարդը վերցնում է նրանից, ով մեծագույն կարիքի մեջ է, ն. ավելացնում իր արդեն իսկ չաւիանց առատությանը: Ո՞վ կարող է հրաժարվել իր չափանց առատությունից` երկնի տակ բոլորին ծառայելու համար: Միայն նա, ով գիտի Ուղին: Ուստի իմաստուն տիրակալն իր գործի արդյունքները չի համարում իր սեփականությունը: Նա հասնում է մեծ նվաճումների, սակայն մեծամտաբար չի գոհանում դրանցով: ՛Նա չի տենչում ցուցադրել իր գերազանցությունը:"

"Tidak dapatkah cara langit dibandingkan dengan membengkoknya busur? Bagian yang tinggi direndahkan dan bagian yang rendah ditinggikan. Maka langit mengurangi dimana ada yang berkelebihan dan menambahkan dimana ada yang berkekurangan. Adalah cara langit untuk mengurangi kelebihan dan menambah kekurangan. Tidaklah demikian dengan manusia. Ia mengambil dari yang kekurangan untuk menambahkan kelebihannya sendiri. Siapakah yang dapat mengambil kelebihannya sendiri untuk melayani semua dibawah langit? Hanya ia yang memiliki Tao! Maka pemimpin yang bijak bertindak tanpa mengklaim hasilnya sebagai miliknya; ia menjalankan jasanya dan tidak bernaung didalamnya: ia tidak ingin menampilkan kelebihannya."

"Alvaldið himneska starfar á líkan hátt, sem menn benda boga. Það lækkar það, sem hátt er, og hækkar það, sem lágt er. Það tekur þar af, sem of mikið er fyrir, og bætir þar við, sem á vantar. Það er Vegur himanna, að jafna ofgnótt og skort. Þannig er ekki vegur mannanna; þeir taka frá þeim, sem hafa ekki nóg, til þess að auka ofgnótt sjálfra sín. Hver mun taka ofgnótt sjálfs sín og miðla henni til gagns öllum heimi? Aðeins þeir, sem fylgja Alvaldinu. Þess vegna starfar hinn vitri, en krefst einskis handa sjálfum sér; hann framkvæmir sín góðu verk, en telur sér það ekki til gildis. Hann óskar ekki að sýnast öðrum fremri."

"La Via del Cielo come è simile all'armar l'arco! Quel ch'è alto viene abbassato, quel ch'è basso viene innalzato, quello che eccede viene ridotto, quel che difetta viene accresciuto. La Via del Cielo è di diminuire a chi ha in eccedenza e di aggiungere a chi non ha a sufficienza. Non è così la Via dell'uomo: ei diminuisce a chi non ha a sufficienza per donare a chi ha in eccedenza. Chi è capace di donare al mondo ciò che ha in eccedenza? Solo colui che pratica il Tao. Per questo il santo opera ma nulla s'aspetta compiuta l'opera non rimane, non vuole mostrare di eccellere."

"天の道は、其れ猶お弓を張るがごときか。高き者は之を抑え、下（ひく）き者は之を挙ぐ。 余り有る者は之を損し、足らざる者は之を補う。天の道は、余り有るを損して足らざるを補う。 人の道は則ち然らず。足らざるを損して以て余り有るに奉ず。 孰（た）れか能く余り有りて以て天下に奉ずるものぞ、唯だ有道者のみ。 是を以て聖人は、為して恃まず、功成りて処らず、其れ賢を見（あらわ）すことを欲せず。"

"하늘의 도는 활을 당기는 것과 같습니다. 높은 쪽은 누르고 낮은 쪽은 올립니다. 남으면 덜어주고 모자라면 보태줍니다. 하늘의 도는 남는 데서 덜어내서 모자라는 데에 보태지만, 사람의 도는 그렇지 않아 모자라는 데서 덜어내어 남는 데에 바칩니다. 남도록 가진 사람으로 세상을 위해 봉사할 수 있는 사람이 누구겠습니까? 오로지 도 있는 사람만이 그렇게 할 수 있습니다. 그러므로 성인은 할 것 다 이루나 거기에 기대려 하지 않고 공을 쌓으나 그 공을 주장하지 않습니다. 자기의 현명함을 드러내지 않으려 하기 때문 아니겠습니까?"

"Riya ezman Mîn vezilandina kevan e Jor bi binî de tę kiţandin, Binî bi jor ve tę kiţandin Tęla zęde tę hilanîn Li kű pirrbűn pęwîst be, tę zęde kirin. Riya ezman e Ko pirrbűn li cihę ko lę zęde be hilîne Ű zęde bike li cihę kęmbűn tę de hebe. Riya merovan cuda ye: ko pęwîstî hebe ji wî cihî dibin ű zęde dikin li cihę ko pirrbűn tę de hebe. Kî dikare vę zędebűnę bistîne ű wę Bide xelkę? Tenę yę ko Tao di dest de ye. Ji lewre yę hiţmend dide ű distîne Bę hay ji ko wę lę bę vegerandin hebe Di bidawîanîna xwe de ji tiţtekî re namîne Naxwaze jęhatîbűna xwe eţkere bike."

"Kā loka uzvilcējs mēdz darīt debess Dao. Kas bija augstu, nonāk apakšpusē, Kas bija zemu, nonāk virspusē. Kur pārpilnība mīt, tur Dao paņem, Un tur, kur trūkums mājo, Dao dod, Bet šādi dara tikai debess Dao; Tas remdē pārmērības, postu mazinot. Un šādi nerīkojas ļaužu Dao: Kur jau ir pārāk maz, tur tas vēl atņem, Kur jau ir pārāk daudz, tur iedod klāt. Bet kurš gan spējīgs citiem atdot to, kā pašam gana? – Vien tas, kurš seko Dao. Un tādēļ gudrais darinādams nepiesaista, Kad darbs ir veikts, viņš nepaliek pie tā, Viņš savu nozīmību citiem neuzspiež."

"De weg van de hemel neemt van degene die teveel heeft en geeft aan degene die te weinig heeft. De weg van mensen is vaak anders. Men neemt van wie te weinig heeft om te geven aan wie al te veel heeft. Alleen wie de Tao heeft, die heeft meer dan genoeg en geeft het aan de wereld. Een wijs mens vraagt geen erkenning of dankbaarheid. Een wijs mens doet in stilte wat er gebeuren moet. Een wijs mens wil zijn verdiensten niet etaleren."

"Niebo podobne jest do napinania łuku. Kiedy obniża się jego górna część, podnosi się dolna. Odbiera ono zbędne i oddaje temu, kto jest w potrzebie. Niebo odbiera bogatym i oddaje biednym to, co zostało odebrane. Natomiast ludzkie Tao – odwrotnie. Ono odbiera biednym i oddaje bogatym to, co zostało odebrane. Kto może oddać biednym wszystko, co zbędne? Mogę to zrobić tylko ci, którzy wzorują się na Tao. Dlatego mądry człowiek czyni i nie korzysta z tego, dokonuje zwycięstw i nie chełpi się. On jest szlachetny dlatego, że nie posiada namiętności."

"O Tao do céu... Como lembra o armar de um arco ! O que é alto, abaixa-se; O que é baixo, levanta-se; O que tem mais, tira-se; O que tem menos, completa-se. O Tao do céu: Tira do mais e completa o menos. O Tao do homem é o contrário: Tira do menos para dar ao mais. Mas quem tem a mais para dar ao mundo ? Só o possuidor do Tao. Assim também o homem santo: Age sem depender; Realiza a obra sem se apegar. Ele não quer mostrar-se importante."

"Calea cerului este asemănătoare arcaşului care, întinzându-şi arcul, coboară ceea ce este înălţat şi ridică ceea ce este jos. Cerul ia de la cei care au prea mult, pentru a da celor care nu au îndeajuns. Însă omul pervers şi rău ia chiar de la sărac, pentru a-şi spori prisosul. Cine, având prisos, vrea să-l pună plin de detaşare în slujba lumii? Numai acela care, plin de înţelepciune păşeşte pe cărare. Înţeleptul acţionează prompt fără speranţa răsplătirii; el lucrează totdeauna detaşat şi bucuros, fără să râvnească merite."

"Небесное Тао похоже на человека, натягивающего тетиву на лук, высокий поднимает лук наверх, а низкий поднимает взор наверх. Имеющий избыток потерпит потерю. Страдающий недостатком будет иметь избыток. Потому что небесное Тао всегда отнимает у изобилующих и отдает страдающим недостатком. Человеческое Тао, впрочем, наоборот: оно отнимает от неимеющих и отдает изобилующим. Поэтому, кто посвящает свой избыток всему миру, тот имеет Тао. Святой муж делает много, но не хвалится сделанным; совершает заслуги, но не признает их, потому что он не желает обнаружить свою мудрость."

"V svetu Tao deluje tako, kot je pri upogibanju loka. Vrh je upognjen navzdol; dno je upognjeno navzgor. Poravna presežke in pomanjkanje, tako da je v popolnem ravnovesju. Vzame tam, kjer je preveč, in da tam, kjer ni zadosti. Tisti, ki skušajo nadzorovati in uporabljajo silo, da zaščitijo svojo moč, gredo proti toku Taa. Vzamejo tistim, ki nimajo zadosti, in dajo tistim, ki imajo več kot preveč. Mojster lahko daje, kajti ni konca njegovemu bogastvu. Deluje brez pričakovanja, uspe, brez da bi si jemal zasluge, in ne misli, da je boljši kot kdorkoli drug."

"Himmelens väg Är som att hantera en pilbåge. Överdelen böjs ner, Nederdelen böjs upp. Överskottet av strängen dras undan Där det behövs mer, läggs det till. Det är Himmelens väg Att ta bort där det är överskott Och lägga till där det fattas. Människornas väg är annorlunda: De ta bort där det behövs mer Och lägger till där det är överskott. Vem kan ta sitt överskott och ge det till människorna? Bara en som äger Tao. Därför agerar de vise utan förväntning. Håller inte fast vid sina prestationer. Vill inte visa sin moral."

"Tao bir yay kadar esnektir; yüksektekini alçaltır, alçaktakini yükseltir. O uzamış teli kısaltır, kısa geleni de uzatır. İhtiyacından çoğuna sahip olandan alıp ihtiyaç sahiplerine dağıtmak Tao’nun yoludur. Sıradan insanın yolu Tao’nunki değildir; çünkü öyleleri yoksuldan alıp zengine verirler. Bilge kişi hiçbir şeye sahip olmadığını bilir, onun için işinde gücünde olup tanınmaksızın mülkünü dünyaya verir. Bilge üstüne düşeni böyle yerine getirir; bilgelikle geçinmeden, kimseye göstermeden bilgeliğinden verir."

"Життя Споконвічного Дао нехай буде нам прикладом. Той, хто чинить насилля над людьми, хто принижує їх і оббирає, — протистоїть Дао. Але той, хто ніколи не діє з вигоди, віддає свій надлишок іншим, здійснює подвиги не заради слави, живе в спокої, без “земних” пристрастей, сам поринає в ніжний і тонкий спокій Дао і допомагає достойним на цьому Шляху — таку людину можна назвати тією, що уподібнюється Дао."

"Thiên chi Đạo, kỳ do trương cung dư? Cao giả ức chi, hạ giả cử chi, hữu dư giả tổn chi, bất túc giả bổ chi. Thiên chi Đạo, tổn hữu dư nhi bổ bất túc. Nhân chi đạo tắc bất nhiên, tổn bất túc nhi phụng hữu dư. Thục năng hữu dư dĩ phụng thiên hạ? Duy hữu đạo giả. Thị dĩ thánh nhân, vi nhi bất thị. Công thành nhi bất xử, kỳ bất dục kiến hiền."