Sameness and difference

"上士聞道， 而勤行之。 中士聞道， 若存若亡。 下士聞道， 而大笑之， 不笑不足以爲道。 故建言有之曰， 明道若昧， 夷道若類， 進道若退， 上徳若谷， 大白若袌， 廣徳若不足， 建徳若婾， 質眞若輸， 大方無隅。 大器晩成。 大音稀聲。 大象無形。 道隱無名， 夫惟道善貸且成。"

"Slyší-li lidé s vyšším vzděláním o Tau, horlivě je konají; slyší-li lidé s prostředním vzděláním o Tau, tu brzy se zachovává, brzy se ztrácí; slyší-li lidé s nízkým vzděláním o Tau, posmívají se mu svrchovaně. Kdyby nedoznávalo posměchu, ani by nezasluhovalo, aby se považovalo za Tao. Proto má jeden tvůrce slov následující výrok: Jasný názor v Tao jest jakoby tmářství, pokrok v Tao jest jakoby zpátečnictví, přímost v Tau je jako zvrácenost. Vysoká ctnost jest jako údolí (t.j. ponížená), velká bělost jako poskvrněnost, rozsáhlá ctnost jako nedostatečnost, pevná ctnost jako chabost, opravdová neporušenost jako zkáza; velký čtverhran - bez úhlů, velká nádoba - pozdní dokonání, velký hlas - málo zvuku, velká postava - bez tvaru. Tao umí propůjčovati a činiti dokonalým. Tao je skryté a beze jména, ale právě proto umí Tao propůjčovati a dokonávati."

"Hören Hochgebildete von Tao, werden sie eifrig und wandeln in ihm. Hören Mittelgebildete von Tao, bald behalten sie es, bald verlieren sie es. Hören Niedriggebildete von Tao, verlachen sie es laut. Lachten sie nicht, so genügte es nicht, um für Tao zu gelten. Denn Sprichworte sind es: Wer licht in Tao, ist wie voll Nacht, Wer weit in Tao, wie rückgebracht, Wer grade in Tao, wie ungeschlacht, Wer hoch an Tugend, wie ein tiefes Tal, Wer groß an Reinheit, wie ein schmutziges Mal, Wer reich an Tugend, wie am Nötigen kahl, Wer fest an Tugend, wie in Schwanken, Wer echt an Glauben, wie in Wanken, Ein groß Quadrat ohne Winkelflanken, Ein groß Gefäß, das unfertig alt, Ein großer Klang, der schwach erschallt. Ein großes Bildnis ohne Gestalt. Tao ist verborgen namenlos, Doch in Verleihen und Vollenden ist nur Tao groß."

"Scholars of the highest class, when they hear about the Tao, earnestly carry it into practice. Scholars of the middle class, when they have heard about it, seem now to keep it and now to lose it. Scholars of the lowest class, when they have heard about it, laugh greatly at it. If it were not (thus) laughed at, it would not be fit to be the Tao. Therefore the sentence-makers have thus expressed themselves:-- 'The Tao, when brightest seen, seems light to lack; Who progress in it makes, seems drawing back; Its even way is like a rugged track. Its highest virtue from the vale doth rise; Its greatest beauty seems to offend the eyes; And he has most whose lot the least supplies. Its firmest virtue seems but poor and low; Its solid truth seems change to undergo; Its largest square doth yet no corner show A vessel great, it is the slowest made; Loud is its sound, but never word it said; A semblance great, the shadow of a shade.' The Tao is hidden, and has no name; but it is the Tao which is skilful at imparting (to all things what they need) and making them complete."

"Un hombre superior oye hablar del dao, y puede practicarlo con dedicación. Un hombre normal oye hablar del dao, y tan pronto lo conserva como lo abandona. Un hombre inferior oye hablar del dao, y estalla en risotadas. Si no se riera de él, no podría ser considerado comoel verdadero dao. Por eso dice el Jian yan: "El dao, luminoso, parece oscuro; el dao, progresivo, parece regresivo; el dao, llano, parece desigual." La virtud superior parece como fondo de barranco, la gloria suprema parece vergüenza, la virtud omnímoda parece insuficiencia. La virtud firme parece debilidad, la verdad esencial parece falsedad, el gran cuadrado no tiene ángulos. La gran vasija tarda en elaborarse, el gran sonido no se puede oír, la gran imagen no tiene forma, el dao es grande, pero ningún hombre lo puede designar, Sólo el dao es capaz de iniciar y llevar a la plenitud."

"Lorsqu'un esprit sage entend parler du Tao, il s'applique à le suivre. Lorsqu'un esprit moyen entend parler du Tao, tantôt il y pense, tantôt il l'oublie. Lorsqu'un esprit superficiel entend parler du Tao, il éclate de rire. Mais, s'il n'en était pas ainsi, Le Tao ne serait pas le Tao. C'est pourquoi la sagesse nous enseigne que la voie étincelante paraît sombre. La voie qui progresse semble reculer. La voie juste semble pleine d'embûches. La vertu parfaite semble semble vide de sens. La vertu généreuse semble inutile. La vertu la plus ferme semble fragile. La vérité bien ancrée a l'air de vaciller. Un très grand carré nous empêche de voir ses points extrêmes. Le trop grand vase est impossible à modeler. La musique céleste est au-delà des sons. Le Tao est caché. Il n'a pas de nom Il est et il n'est pas. Mais c'est lui qui maintient le monde. Il en est le sens."

"Ha kiváló képességű ember (sang-si) a tao-ról hall, minden erejével igyekszik azt megvalósítani (a maga gyakorlatában). Ha közepes képességű ember (csung-si) a tao-ról hall, hol megőrzi, hol meg elveszíti (a hallottakat). Ha pedig alantas képességű ember (hszia-si) hall a tao-ról, nagyot nevet rajta. Ha nem nevetne rajta, (az, amiről hallott) meg sem érdemelné, hogy tao-nak nevezzék. Ezért született a mondás: "A világosság útja (tao): mintha sötét lenne; az előre vivő út (tao): mintha visszafelé haladna; a sima út (tao): mintha hepehupás lenne; a magas erény (sang-tö): mintha közönséges lenne; a légfehérebb: mintha maszatos lenne; a hatalmas erény: mintha fogyatékos lenne; az erény erősítése: mintha gyengítése lenne; a természetes állapot: mintha (színes lenne, csak színe) megfakult volna." A legnagyobb négyszögnek (ta-fang) nincsenek sarkai, a hatalmas edény (ta-csi) csak sokára készül el, a hatalmas zene (ta-jin) alig ad hangot, s a hatalmas képnek (ta-hsziang) nincsen alakja (hszing). A tao rejtett, és nincsen neve. Mégis csak a tao tud támogatni (taj) és beteljesedéshez juttatni (minden létezőt)."

"quando un uomo superiore sente parlare della via la segue con tutte le sue forze quando un uomo medio sente parlare della via ora la segue ora la perde quando un uomo inferiore sente parlare della via si fa grandi risate se non fosse derisa non sarebbe degna di essere la via perché anticamente era detto la via chiara sembra oscura la via che progredisce sembra retrocedere la via piana sembra accidentata la virtú superiore sembra vuota come una valle il grande candore appare come offuscato la virtú sovrabbondante sembra insufficiente la virtú conclamata sembra furtiva la piú solida realtà sembra incerta un grande quadrato è senza angoli un grande vaso è completato tardi una grande musica non ha note una grande immagine è senza forma la via è nascosta e senza nome ma nutre e sa portare tutto a compimento"

"Atunci când Înțeleptul aude despre Calea Tao Nu întârzie să o urmeze. Cel mediocru, când urmează, când se lasă. Ignorantul când aude de Calea Tao se amuză prostește. Fiind ignorant, de nu s-ar amuza, Calea n-ar fi Calea Tao. De aceea se spune: “Cei ignoranți fac haz de cel iluminat, Consideră sfatul bun fără utilitate, Calea valoroasă le pare neînsemnată”. Cel Înțelept pare gol ca o vale. Virtutea pură pare a fi fără miez. Preaplinului extins fiind, i se văd cu greu marginile. Ceea ce-i simplu pare fără consistență. Există o cale a perfecțiunii. Universul nu se oprește într-un punct. Cunoașterea necesită timp de a se acumula. Muzica se învață țintind către subtil. Calea Tao nu poate fi cuprinsă În manifestare aduce împlinire Celui ce-o urmează pentru a se perfecționa."

"Человек высшей учености, узнав о дао, стремится к его осуществлению. Человек средней учености, узнав о дао, то соблюдает его, то нарушает. Человек низшей учености, узнав о дао, подвергает его насмешке. Если оно не подвергалось бы насмешке, не являлось бы дао. Поэтому существует поговорка: кто узнает дао, похож на темного; кто проникнет в дао, похож на отступающего; кто на высоте дао, похож на заблуждающегося; человек высшей добродетели похож на простого; великий просвещенный похож на презираемого; безграничная добродетельность похожа на ее недостаток; распространение добродетельности похожа на ее расхищение; истинная правда похожа на ее отсутствие. Великий квадрат не имеет углов; большой сосуд долго изготовляется; сильный звук нельзя услышать; великий образ не имеет формы. Дао скрыто [от нас] и не имеет имени. Но только оно способно помочь всем существам и привести их к совершенству."

"Người thượng đẳng khi nghe biết Đạo, Liền ân cần tiết tháo, khuôn theo. Người thường biết đạo ít nhiều, Nửa quên, nửa nhớ, ra chiều lửng lơ. Người hèn kém hễ cho nghe Đạo, Liền cười vang, chế nhạo rỡn chơi. Đạo Trời ẩn áo, đầy vơi, Không cười đâu thấy Đạo Trời huyền vi. Lời xưa đã từng khi truyền tụng, Biết Đạo thời như vụng như đần. Tiến lên mà ngỡ lui chân, Tới bên Đạo cả mà thân tưởng hèn. Đức siêu việt thấp in thung lũng, Đức cao dày tưởng những vô tài, Thực chất tốt vẻ ngoài ngỡ kém, Hình vuông to góc biến còn đâu, Những đồ quí báu làm lâu, Tiếng to dường sấm mà hầu vô thanh. Tướng to mới vô hình vô ảnh, Trời mênh mông yên tĩnh như không. Đạo Trời tản mạn vô cùng, Không làm mà vẫn thành công mới là."