The way of heaven

"天之道， 其猶張弓者歟。 高者抑之， 下者舉之。 有餘者損之， 不足者補之。 天之道， 損有餘而補不足。 人之道則不然。 損不足以奉有餘。 孰能損有餘而奉不足於天下者。 其惟道者乎。 是以聖人爲而不恃， 功成而不居， 其不欲見賢邪。"

"Nebes cesta - není-liž jako napínání luku? Vysoké stlačuje, nízké povznáší; co má nadbytek, to umenšuje, co nedostačuje, to rozšiřuje. Nebes cesta jest umenšovati, co má nadbytek, a rozšiřovati, co nestačí. Člověkova cesta není taková. On umenšuje, co nedostačuje, by sloužil tomu, co má nadbytek. Kdo jest s to, aby svým přebytkem sloužil podnebesí? Jen ten, kdo má Tao. Proto: Svatý člověk dělá, ale nezakládá si na tom. Když je zásluha dokonalá, netrvá při ní. Jak nepřeje si ukazovati svou moudrodst!"

"Des Himmels Weg, wie gleicht er dem Spannen des Bogens! Das Hohe bringt er nieder, das Niedere bringt er hoch. Das Übervolle mindert er, das Nichtgenügende ergänzt er. Des Himmels Weg ist: das Übervolle zu mindern, das Nichtgenügende zu ergänzen. Des Menschen Weg ist nicht so: er mindert das Nichtgenügende, um es dem Übervollen darzubringen. Wer vermag Übervolles dem Reich darzubringen? Nur der Tao hat. Daher: Der heilige Mensch wirkt und gibt nichts darauf. Ist Verdienstliches vollendet, besteht er nicht darauf. Er wünscht nicht, seine Weisheit sehen zu lassen."

"May not the Way (or Tao) of Heaven be compared to the (method of) bending a bow? The (part of the bow) which was high is brought low, and what was low is raised up. (So Heaven) diminishes where there is superabundance, and supplements where there is deficiency. It is the Way of Heaven to diminish superabundance, and to supplement deficiency. It is not so with the way of man. He takes away from those who have not enough to add to his own superabundance. Who can take his own superabundance and therewith serve all under heaven? Only he who is in possession of the Tao! Therefore the (ruling) sage acts without claiming the results as his; he achieves his merit and does not rest (arrogantly) in it:--he does not wish to display his superiority."

"El dao del cielo, semeja al que tiende un arco, hace bajar lo que está arriba, eleva lo que está abajo, reduce lo excesivo, aumenta lo insuficiente. El dao del cielo, reduce el exceso y colma la escasez; el dao de los hombres, despoja al necesitado y concede más al que ya tiene de sobra. ¿Quién es capaz de tener en exceso y ofrecérselo al cielo, sino sólo quien posee el dao? Por eso el sabio actúa pero de nada se apropia, realiza su obra sin considerar su mérito. De esta manera, no siente deseos de manifestar su talento."

"La voie du ciel peut être comparée à un arc que l'on tend. Le haut est courbé vers le bas. Le bas est relevé. Si la corde est trop longue, elle sera raccourcie, si elle est trop courte, elle sera rallongée. La voie du ciel prend à celui qui a trop, et donne à celui qui n'a pas assez. La voie des humains est bien différente. Ils prennent à celui qui n'a pas assez pour donner à celui qui a déjà trop. Qui sait se séparer du superflu pour en faire don aux autres ? C'est celui qui possède le Tao, la voie du ciel. Ainsi le Sage oeuvre sans vouloir être reconnu. Il accomplit ce qui doit être accompli sans en tirer gloire. Et il cache sa sagesse comme on cache un trésor."

"Az ég [a természet] tao-ja, hasonlít az íj megfeszítéséhez: mikor az addig magasan álló részét leszorítják, az addig alacsonyan álló rész felemelkedik; ahol addig nagyon sok volt, onnan elvettek, ahol pedig nem volt elég, ott gyarapították. Az ég tao-ja elvesz attól, akinek túlságosan sok van, s gyarapítja azt, akinek elegendője sincs; az emberek tao-ja azonban nem ezt teszi, hanem elvesz attól, akinek elegendője sincs, hogy felajánlja annak, akinek amúgy is túlságosan sok van. S ugyan ki képes oly sokat birtokolni, hogy azt felajánlhassa az egész égalattinak? Csak az, ki a tao-t birtokolja. Így hát a bölcs ember (seng-zsen) befolyásol, de nem támaszkodik erre; beteljesíti művét, de nem időzik el (a sikerben); mert sohasem vágyik arra, hogy mutogassa kiválóságát (hszien)."

"la via del cielo è come tendere un arco ciò che è in alto viene abbassato ciò che è in basso viene innalzato ciò che è in eccesso viene diminuito ciò che è insufficiente viene aumentato la via del cielo toglie a chi ha in eccesso e dà a chi non ha a sufficienza la via degli uomini non è cosí essi tolgono a chi non ha a sufficienza e dànno a chi ha in eccesso ora solo chi possiede la via può avere in eccesso e accrescere il mondo perciò il saggio agisce ma non si appropria compiuta l’opera non se ne attribuisce il merito e non desidera mostrare il proprio valore"

"Calea Tao e ca un arc întins, Partea-i de sus se coboară, cea de jos se ridică. Ce este în exces se diminuează, ce este puțin crește. Calea Tao ia de acolo de unde este prea mult Și pune acolo unde este prea puțin. Pe când calea oamenilor este de a lua de la cei ce au puțin Și de a da celor ce au prea mult. Cum s-ar putea astfel lumea mulțumi ? Cel Înțelept știe că nu posedă nimic cu adevărat, Își dă surplusul lumii, fără să aștepte ceva în schimb. Lucrează fără a-și însuși meritele și este pildă vie."

"Небесное дао напоминает натягивание лука. Когда понижается его верхняя часть, поднимается нижняя. Оно отнимает лишнее и отдает отнятое тому, кто в нем нуждается. Небесное дао отнимает у богатых и отдает бедным то, что отнято. Человеческое же дао - наоборот. Оно отнимают у бедных и отдает богатым то, что отнято. Кто может отдать другим все лишнее? Это могут сделать только те, которые следуют дао. Поэтому совершенномудрый делает и не пользуется тем, что сделано, совершает подвиги и себя не прославляет. Он благороден потому, что у него нет страстей."

"Đạo Trời như thể dương cung, Làm căng chỗ thấp, làm chùng chỗ cao. Bớt thừa bù thiếu khéo sao, Chỗ thêm chỗ bớt tơ hào chẳng sai. Lối người ngược lại lối Trời, Luôn bòn chỗ thiếu mang bồi chỗ dư. Ấy ai biết lấy chỗ thừa, Làm cho thiên hạ ấm no vẹn toàn. Của thừa đem giúp thế gian, Họa là đắc đạo siêu phàm mấy ai. Cho nên hiền thánh trên đời, Tuy làm mà chẳng có đòi công lao. Công thành dạ chẳng tơ hào, Chẳng mong tiếng cả ngôi cao cho mình."