31

"夫佳兵者，不祥之器， 物或惡之， 故有道者不處。 君子居則貴左， 用兵則貴右。 兵者，不祥之器， 非君子之器， 不得已而用之。 恬淡為上。 勝而不美， 而美之者，是樂殺人。 夫樂殺人者，則不可以得志於天下矣。 吉事尚左， 凶事尚右， 偏將軍居左， 上將軍居右。 言以喪禮處之。 殺人之眾，以哀悲泣之； 戰勝，以喪禮處之。"

"Döyüş silahların ən gözəli, ən yaxşısı belə - qorxu və dərd-qəmin bir alətidir Ona hər bir bəndə nifrət edər Yol adamı isə heç istəməz onu alsın ələ Əsil adam hörmət edər barışığa, sülhə Digər çıxış olmazsa, yalnız, əl atar cəngə Əsil adam silahları alət bilməz Onlar qorxu və dərd-qəmin bir alətidir Ehtirassız sükut üstündür hər şeydən Və qələbə olsa da fəxr edək nədən? Bir çox bəndələrin ölümünə mi sevinək? Ölümə şad olar yalnız ruhsuz bədən Qələbədən sonra yürüş-mərasimdə Sərkərdəni aparar qoşun əllərdə Eynən ölüləri aparar ailələr Yas yerindən yürüyəndə dəfnə Minlər qırılanda necə olmasın qəm-kədər Buna görə zəfər mərasimi yasa bənzər"

"Войската причинява само скърби. Тя е ненавижäана от всички. Затова управителят, който слеäва Äао, не я използва. Благороäният управител в мир е отстъпчив преä близките страни. И само ако бъäе преäизвикан, отговаря на насилието с насилие. Войската носи всякакви беäи и съвършеният не я използва. Той търси нейното съäействие, когато го принуäят. Най-важно е спокойствието. И ако побеäиш, äа не се възгорäяваш. Äа търсиш слава слеä побеäата, значи äа се раäваш на убийствата. Който с раäост хората убива, загубва всякакво съчувствие в страната. Благополучието ражäа уважение, а насилието - беäствия. Отляво се строяват началниöите на фланговете. Отäясно се изправя пълковоäеöът. Говори се, че чакат погребалната проöесия. Ако много хора са избили, трябва (с разкаяние) äа ги оплакват. А побеäата äа отпразнуват с траурен параä."

"I kdyby vypadaly jakkoliv slibně, vojenské zbraně nejsou šťastné prostředky a věcem jsou jen na škodu! Proto v tom Cesta Tao nespočívá! Když knížata setrvávají v pokoji, potom převahu získává směřování doleva, když knížata začnou zacházet se zbraněmi, potom převahu získává směřování doprava. Vojenské zbraně tedy opravdu nejsou šťastné prostředky a nemají být nástroji ušlechtilého člověka! Proto on po nich nikdy nesahá a jediné, co klade nadevše, to jsou mírová vyjednávání. Vždyť vítězství pomocí ohavností, to ve skutečnosti znamená mít zálibu ve vraždění lidí a zálibou ve vraždění lidí se nedá dosáhnout prosazení své vůle v Podnebesí! Šťastnými životními skutky se směřuje doleva, nešťastnými životními skutky se ustupuje doprava! Ale poražený generál mívá obřadné místo vlevo, vítězný generál mívá obřadné místo vpravo. No povězte, zdalipak to není jako rozmístnění na pohřbu? a či množství pozabíjených lidí není důvodem pro nářky?! Tak tedy vojenské vítězství opravdu není nic jiného než důvod pro pohřební ceremoniál!"

"Gode våben er kilde til frygt, de afskys af alle. Derfor vil den, der følger Tao, aldrig bruge dem. Den vise foretrækker den venstre side, krigeren foretrækker den højre. For våben er ulykkens redskaber. Den vise bruger dem ikke, når det er nødvendigt. Hans største ønske er at bringe fred og ro, og han har ingen glæde af at sejre i krig. Den, der glæder sig over sejr i krig, glæder sig over drab på mennesker. Og den, der glæder sig over drab på mennesker, kan ikke nå sit højeste mål. Ved lykkelige lejligheder er hæderspladsen til venstre, i sørgelige tider til højre. I hæren står den næstkommanderende på venstre fløj, hærføreren på højre. Dette viser, at krig arrangeres som en begravelse. Når mange mennesker er blevet dræbt, sømmer sig sorg og bitter medynk. Derfor må en sejr afvikles på samme måde som en begravelse."

"Auch die schönsten Waffen sind unheilbringende Geräte, und die Geschöpfe hassen sie wohl. Darum: Wer den SINN hat, weilt nicht dabei. Der Edle in seinem gewöhnlichen Leben achtet die Linke als Ehrenplatz. Beim Waffenhandwerk ist die Rechte der Ehrenplatz. Die Waffen sind unheilbringende Geräte, nicht Geräte für den Edlen. Nur wenn er nicht anders kann, gebraucht er sie. Ruhe und Frieden sind ihm das Höchste. Er siegt, aber er freut sich nicht daran. Wer sich daran freuen wollte, würde sich ja des Menschenmordes freuen. Wer sich des Menschenmordes freuen wollte, kann nicht sein Ziel erreichen in der Welt. Bei Glücksfällen achtet man die Linke als Ehrenplatz. Bei Unglücksfällen achtet man die Rechte als Ehrenplatz. Der Unterfeldherr steht zur Linken, der Oberführer steht zur Rechten. Das heißt: er nimmt seinen Platz ein nach dem Brauch der Trauerfeiern. Menschen töten in großer Zahl, das soll man beklagen mit Tränen des Mitleids. Wer im Kampfe gesiegt, der soll wie bei einer Trauerfeier weilen."

"Τα όπλα είναι εργαλεία της βίας, Και όλοι οι σώφρονες άνθρωποι τα περιφρονούν. Τα όπλα είναι εργαλεία του φόβου, Και όλοι οι σώφρονες άνθρωποι τα αποφεύγουν. Αν δεν μπορούν να τα αποφύγουν, Τα χρησιμοποιούν όσο λιγότερο μπορούν. Μη θεωρείς όμορφα τα όπλα. Αυτοί που τα θεωρούν όμορφα, Χαίρονται να σκοτώνουν ανθρώπους. Αυτοί που χαίρονται να σκοτώνουν ανθρώπους, Πώς θα εκπληρώσουν τον προορισμό τους; Ο Σοφός δεν χαίρεται τη νίκη, Επειδή σκέφτεται όσους έχασαν τη ζωή τους. Μπαίνει στη μάχη σοβαρός και θλιμμένος, Σαν να πηγαίνει σε κηδεία. Μία μεγάλη νίκη, Δεν είναι παρά μία νεκρική πομπή."

"Fine weapons are instruments of evil. They are hated by men. Therefore those who possess Tao turn away from them. The good ruler when at home honours the left. When at war he honours the right. Weapons are instruments of evil, not the instruments of a good ruler. When he uses them unavoidably, he regards calm restraint as the best principle. Even when he is victorious, he does not regard it as praiseworthy, For to praise victory is to delight in the slaughter of men. He who delights in the slaughter of men will not succeed in the empire. In auspicious affairs, the left is honoured. In inauspicious affairs, the right is honoured. The lieutenant general stands on the left. The senior general stands on the right. This is to say that the arrangement follows that of funeral ceremonies. For the slaughter of the multitude, let us weep with sorrow and grief. For a victory, let us observe the occasion with funeral ceremonies."

"Las armas elegantes Son implementos de mal augurio Que todos los seres rechazan. Por lo tanto, El que posee el Tao no se detiene en ellas. El noble, en su morada, valora la izquierda. Al levar armas, valora la derecha. Las armas no son bellos implementos Al no ser los implementos del noble. No hacer uso de ellas excesivamente. Considerarlas sin interés, desabridas. Admirarlas es regocijarse matando a la gente. El que se regocija matando a la gente, No es posible que triunfe en el mundo. En los asuntos de buen augurio Se honra la izquierda. En los asuntos nefastos Se honra la derecha. El Segundo Comandante toma el lugar de la izquierda. El Comandante en Jefe toma el lugar de la derecha. Ello significa cuál es su lugar en los ritos funerarios. Cuando se ha matado a muchas personas Es preciso afligirse por ellos con dolor y lamentaciones. Cuando se triunfa en la batalla, Es preciso detenerse en la realización de los ritos funerarios."

"Teravad tapariistad ei too õnne – nad on tuhandetele vastikud. Seepärast taolane ei ole nendega. Kodus peab isand lugu vasemast poolest, sõjas paremast poolest. Tapariistad ei too õnne – nad ei ole isanda jaoks, isand ei kasuta neid, kasutab vastutahtmist; peab rahu-vaikust ülemaks. Ei tunne võidust meelehead. Kes sellest meelehead tunneb, rõõmustab inimeste tapmise üle. Kes rõõmustab inimeste tapmise üle, ei saa Taeva all oma tahtmist. Heal ajal on vasem au sees; halval ajal on parem au sees. Väepealiku abi on malevas vasemal, ülempealik on malevas paremal – võib öelda: nagu leinatalitusel. Palju inimesi on tapetud; sünnis kurvastada-itkeda. Vägi sai võidu – sünnis pidada leinatalitus."

"ابزار نظامي، ابزار خشونت است. فرزانه از خشونت پرهيز مي كند. ابزار نظامي ابزار ترس است؛ فرزانه هرگز آن را بكار نمي برد؛ مگر در زمان اضطراري و در صورت اجبار با كمال بي ميلي آن را به كار مي گيرد. صلح و دوستي والاترين ارزش است. اگر در صلح و دوستي خللي پيدا شود او چگونه مي تواند خوشنود باقي بماند؟ دشمنان او ديوها نيستند، بلكه انسان هايي هستند همانند او. او در آرزوي نابود شدن آن ها نيست و هنگام پيروزي جشن نمي گيرد. او چگونه مي تواند هنگام پيروزي و كشتن انسان ها به جشن و شادي بپردازد؟ با شجاعت به ميدان نبرد وارد شويد؛ شجاعتي همراه با غم و شفقت؛ گويي در مراسم تشييع جنازه شركت مي كند."

"Aseet, olkoot kuinka koreat, eivät ole onnen lähteitä, vaan kaikkien pelkäämiä. Sen tähden Taon mies ei oleskele siellä, missä sellaisia on. Kunnon ihminen asettaa kotonaan kunniapaikan vasemmalle puolelleen; mutta sotilas taisteluun mennessään antaa kunniaa oikealle puolelleen. Sillä aseet ovat pahaenteisiä kappaleita ja valistunut mies ei niitä käytä, paitsi kun hän ei muuta voi. Hänen suuri halunsa on rauha, eikä hän riemuitse voitosta. Voiton ilo on ilo ihmiselämän menettämisestä. Joka iloitsee verenvuodosta, ei kelpaa maata hallitsemaan. Kun rauha ja ilo on maassa, pidetään vasenta puolta arvossa, mutta kun käy huonosti, annetaan oikealle kunnia. Kenraaliadjutantti on sen tähden vasemmalla puolella, mutta pääkenraali oikealla. Minä käsitän, että tämä on samanlainen tapa kuin hautajaisissa käytetään. Joka on tilaisuudessa tappamaan monta ihmistä, hän on syynä syvään suruun ja kyyneleihin. Sen tähden voittoisa sotajoukko noudattaa hautajaissaaton järjestystä.*"

"Les armes les mieux faites, sont des instruments néfastes, que tous les êtres ont en horreur. Aussi ceux qui se conforment au Principe, ne s’en servent pas. En temps de paix, le prince met à sa gauche (la place d’honneur) le ministre civil qu’il honore ; mais même en temps de guerre, il met le commandant militaire à sa droite (pas la place d’honneur, même alors qu’il est dans l’exercice de ses fonctions). Les armes sont des instruments néfastes, dont un prince sage ne se sert qu’à contre-cœur et par nécessité, préférant toujours la paix modeste à une victoire glorieuse. Il ne convient pas qu’on estime qu’une victoire soit un bien. Celui qui le ferait, montrerait qu’il a un cœur d’assassin. Il ne conviendrait pas qu’un pareil homme règne sur l’empire. De par les rits, on met à gauche les êtres fastes, et à droite les êtres néfastes. (Or quand l’empereur reçoit ensemble les deux généraux,) le général sup­pléant (qui n’agit qu’à défaut du titulaire et qui est par conséquent moins néfaste) est placé à gauche, tandis que le général commandant est mis à droite, c’est-à-dire à la première place selon les rits funè­bres, (la place du conducteur du deuil, du chef des pleureurs). Car à celui qui a tué beaucoup d’hom­mes, incombe de les pleurer, avec larmes et lamen­tations. La seule place qui convienne vraiment à un général vainqueur, c’est celle de pleureur en chef, (conduisant le deuil de ceux dont il a causé la mort)."

"נשק מלחמה איזה סימן נורא הוא גורם לפחד מוות ושינאה נשק קשור ליד ימינה מי שעם דאו שונא בו להחזיק יתן עצה חכם אל השליט לשלוט בשקט ושלום ביד שמאלית אך אם של התנפלות אויב באים ימים תגובה של כוח שיתן ביד ימין תוך שקט ושלום כבוד לשמאל כבוד לימין בעת של ריב וקרב כך שמאל מזכיר ימים טובים וימני הוא סמל המתנה לרע נשק מלחמה איזה סימן נורא ושליט חכם ישתמש בו רק כאמצעי האחרון באין ברירה בקור־רוחו הוא ינצח בלי להראות שימחה בלי חגיגה מי יחגוג סיבה שהיא גרמה למוות של אנשים אם מישהו כאן יגלה שימחה יפגוש בעם אי־הבנה מתי שליט מקבל את תהלוכת הניצחון רואה את האלופים את מי שדרגתו גבוהה את העליון בצד ימין דרגות פחותות הן נמצאות בצד השמאלי חילוק המקומות המדורג דומה לזה של טקס הקבורה"

"A legszebb fegyverek is szerencsétlenséget hozó eszközök, ezért méltán ellenük van minden Tao-követő ember. A nemes ember békében a baloldalt tartja megtisztelőnek, a fegyverviselésnél a jobboldal a tiszteletadó. A fegyverek szerencsétlenséget okozó tárgyak. Nem nemeslelkű embernek való eszközök. Nemes csak akkor él velük, mikor nem tehet máskép, mert a bölcsre nézve a béke és nyugalom a legfontosabb. A bölcs győz, de nem örül neki. Mert aki örül a fegyveres győzelemnek, az emberölésnek örül. Aki az emberölésnek örül, nem gondolja meg, hogy nem éri el azt, amire a birodalom javáért törekednie kellene. Békében a baloldal a megtisztelő hely, háborúban a jobb. Az alvezér a baloldalon áll, a fővezér a jobboldalon. Ez úgy van, mint a temetési menetnél szokás. Sok embert ölni bánatot és könnyet jelent. Ezért a diadalmas sereg úgy vonul, mint a temetési menet."

"Զենքերը, որքան էլ գեղեցիկ լինեն, չարի գործիք են` ատելի բոլոր ապրող արւսրաձների համար: Ուստի նրանք, ովքեր ճանաչում են Ուղին, խուսափում են զենքերից: Իմաստուն իշխանի համար խաղաղության օրոք առավել պատվավոր է ձախ կողմը, բայց պատերազմի օրոք` աջը: Քանզի նա զենքը վերցնում է միայն կարիքից ելնելով: Սուր զենքերը չարի գործիք են ն վայել չեն գերապատիվ իշխանին, նա օգտագործում է դրանք միայն անհրաժեշտության դեպքում ն գնահատում է խաղաղությունն ու անդորրը: Նրա համար զենքի ուժով տարած հաղթանակը պատվաբեր չէ: Տոնել զենքի ուժով տարած հաղթանակը՝ նշանակում է գովերգել ու մեծարել մարդասպանությունը: Նա, ով հրճվում է մարդասպանությամբ տարած հաղթանակով, չի կարող երկար իշխել: Տոնական արարողությունների Ժամանակ իշխանի ձախ ուսին մոտ կանգնելը մեծագույն պատիվ է: Սգո արարողության ժամանակ առավել պատվավոր է աջը: Բանակի հրամանատարական կազմում Երկրորդ զորապեւոը միշտ կանգնում Է Իշխանի ձախ կողմում: Գլխավոր զորապետը կանգնում Է Իշխանի աջ կողմում: Գլխավոր զորապետին հատկացվում է աջ կողմը, ինչպես սգո արարողությունների ժամանակ: Քանզի նա, ով բազում կյանքեր է խլել, պետք է դառնագին ողբա իր զոհերի համար, ահա թե ինչու մարտում հաղթողը միշտ պետք է կանգնի սգո արարողության համար հատկացված տեղում:"

"Senjata, betapapun indahnya, adalah alat pertanda kejahatan, penuh kebencian terhadap semua makhluk. Maka dari itu mereka yang memiliki Tao tidak suka menggunakannya. Orang yang hebat biasanya menganggap tangan kiri sebagai tempat paling terhormat, tapi dalam masa perang tangan kanan. Senjata-senjata tajam itu adalah alat pertanda kejahatan dan bukan alat orang yang hebat; ia menggunakannya hanya saat dipaksa keadaan. Tenang dan siaga adalah yang dihargainya; kemenangan tidaklah diinginkan. Untuk menganggap ini diinginkan berarti merasa senang dalam pembunuhan orang; dan ia yang senang dalam pembunuhan orang tidak dapat menerapkan keinginannya di kerajaan. Pada masa perayaan, berada pada sisi tangan kiri adalah yang paling terhormat; pada masa berkabung, posisi tangan kanan. Posisi kedua dari pimpinan pasukan bertempat di kiri; jenderal yang memimpin berada di kanan; tempatnya yang diberikan padanya seperti dalam upacara kematian. Ia yang telah membunuh banyak manusia harus menangis untuk mereka dengan rasa sedih yang terperih; dan pemenang dari perang akan mendapatkan tempatnya yang layak sesuai dengan upacara tersebut."

"Vopn eru upphaf ógæfu, hversu skrautleg sem þau eru. Þau vekja óbeit allra. Þess vegna vill vitur maður ekki vera vopn. Í friði er virðingarsætið til vinstri handar, en í stríði er hægra megin. Vopn eru verkfæri ógæfunnar, og vitur maður maður beitir þeim aðeins ef brýna nauðsyn ber til. Hann þráir friðinn og hefur enga löngun til að sigra í stríði. Því að þá hefði hann gaman af manndrápum. Og sá, sem hefur ánægju af manndrápum, er ekki vel til þess fallinn að stjórna ríkinu. Í friði og fagnaði er tignarsætið á vinstri hönd, en hægra megin þegar sorg er á ferðum. Undirforingjanum ber að vera á vinstri hlið, en yfirforinginn á að vera til hægri handar. Þetta skipulag er hið sama og við jarðarfarir. Sá ætti að vera hryggur og harmþrunginn, sem vegið hefur að mörgum mönnum. Í sigursælum hernaði er sætum þess vegna skipað á sama hátt og við jarðarför."

"Ecco che son le belle armi: strumenti del malvagio che le creature han sempre detestati. Per questo non rimane chi pratica il Tao. Il saggio, che è pacifico, tiene in pregio la sinistra, chi adopra l'armi tiene in pregio la destra. Ecco che son l'armi: strumenti del malvagio non strumenti del saggio, il quale li adopra solo se non può farne a meno. Avendo per supreme pace e quiete, ei vince ma non se ne compiace, chi se ne compiace gioisce nell'uccidere gli uomini. Ora chi gioisce nell'uccidere gli uomini non può attuare i suoi intenti nel mondo. Nelle gesta fauste si tiene in onore la sinistra, nelle gesta infauste si tiene in onore la destra. Il luogotenente sta alla sinistra, il duce supremo sta alla destra: assume il posto del rito funebre. Quei che gli uomini ha ucciso in massa li piange con cordoglio e con tristezza: la vittoria in guerra gli assegna il posto del rito funebre."

"夫れ佳（た）だ兵は、不祥（ふしょう）の器、物或（つね）に之を悪（にく）む。 故に有道者は処らず。君子、居れば則ち左を貴び、兵を用うれば則ち右を貴ぶ。 兵は不祥の器、君子の器に非ず。 已むを得ずして之を用うれば、恬淡（てんたん）を上と為し、勝ちて美とせず。 若し之を美とすれば、是れ人を殺すを楽しむなり。 夫れ人を殺すを楽しめば、則ち以て志を天下に得べからず。 吉事（きつじ）には左を尚（たっと）び、凶事には右を尚ぶ。 偏将軍は左に居り、上将軍は右に居る。喪礼（そうれい）を以て之に処るを言うなり。 人の殺すことの衆（おお）き、哀悲を以て之に泣（のぞ）み、戦い勝つも喪礼を以て之に処る。"

"훌륭하다는 무기는 상서롭지 못한 물건. 사람이 모두 싫어합니다. 그러므로 도의 사람은 이런 것에 집착하지 않습니다. 군자가 평소에는 왼쪽을 귀히 여기고, 용병 때는 오른쪽의 귀히 여깁니다. 무기는 상서롭지 못한 물건, 군자가 쓸 것이 못 됩니다. 할 수 없이 써야 할 경우 조용함과 담담함을 으뜸으로 여기고 승리하더라도 이를 미화하지 않습니다. 이를 미화한다는 것은 살인을 즐거워하는 것입니다. 살인을 즐거워하는 사람은 결코 세상에서 큰 뜻을 펼 수 없습니다. 길한 일이 있을 때는 왼쪽을 높이고, 흉한 일이 있을 때는 오른쪽을 높입니다. 둘째로 높은 장군은 왼쪽에 위치하고, 제일 높은 장군은 오른쪽에 위치합니다. 이는 상례로 처리하는 까닭입니다. 많은 사람을 살상하였으면 이를 애도하는 것, 전쟁에서 승리하더라도 이를 상례로 처리해야 합니다."

"Silehęn tűj aletin deyűz in. Herkes rihę wî ji wan dire. Ji lewre zilamę Tao bi wan re Ne rihet e. Di îţęn hindirî yęn ciwamęran de Çep cihę rűmet ű naműsę ye. Di îţęn leţkerî de rast cihę Naműsę ye. Ji ber çek ű sileh aletin deyűz in, loma ew ne alav ű aletęn ciwamęran in Wisa ew wan bękęf bi kar tînin Ű pętir ji sadebűn ű hesaniyę hez dikin. Zorbirin ű serkeftin yekcar ne ţęrîn e. Ew kesęn zorbirin ű serkeftin bi wan ţęrîn e Ew bi xwe ne yęn bi kuţtinę dilxweţ dibin. Ko tu bi kuţtinę kęfxweţ dibî Tu nikarî baweriya xelkę bi xwe bînî. Kirinęn rűmetdar ű hęja cihę Qedirgirtina wan li çepę ye. Kirinęn pîs ű ţűm cihę qedirgirtina wan Li rastę ye. Lutinantę komandar li çepę radiweste. Serokę komandaran li Rastę. Ű ew diaxivin, terqînęn miriyan yęn payedar Bo binaxkirina xelkę bi kar tînin. Xelkęn sade ű hesan, ew ęn mirî tev Ji wan in Bi ţewatî dilorînin ű dinalin Yęn serkeftî wan bi binaxkirineke Payedar vediţęrin."

"Pat visskaistākie ieroči nelaimi vēsta, Tādēļ visas radības ieročus nīst. Tas, kurš izpratis Dao, pie ieročiem nekavējas. Apskaidrotais savā ikdienas dzīvē Uzskata kreiso pusi par goda vietu. Ieroču amatā goda vieta ir labā puse. Ieroči postu un nelaimi nes, Tie nav līdzeklis cildenajam. Tikai, ja citādi nevar, cēlais ieročus lieto. Miers un apcere viņam visdārgākais. Cildenais uzvar, bet neizjūt uzvaras prieku. Kas ar uzvaru lielās, tas līksmo, kad ļaudis mirst. Kas nāvēšanā rod prieku, ilgoto nesasniegs. Laimīgos brīžos uzskata kreiso pusi par goda vietu. Nelaimīgos brīžos uzskata labo pusi par goda vietu. Zemākais virsnieks pa kreisi stāv, augstākais virsnieks – pa labi. Tātad tie ieņem vietas gluži kā bērēs. Daudziem cilvēkiem mirstot, vajag tos godināt sērās. Tam, kurš gūst uzvaru kaujā, kā bērēs jāizturas."

"Wapens zijn instrumenten van de angst. Ze zijn in strijd met de schepping. Ze zijn in strijd met het leven. Daarom horen ze niet bij je, als je slim bent. Wie verstandig is, kiest de linker weg. De oorlogszuchtige kiest de rechter weg. Slimme mensen gebruiken wapens alleen als ze geen keus hebben. Je hart verlangt immers naar vrede en rust. Een overwinning is geen reden voor vreugde. Het vieren van een overwinning is hetzelfde als genieten van moorden. Als je van moorden houdt, dan kom je niet verder. Op gelukkige momenten gaat links vóór. Op treurige momenten gaat rechts vóór. In het leger staat de luitenant links en de generaal rechts. Oorlog wordt uitgevoerd als een begrafenis. Als er veel mensen sneuvelen, dan moeten wij ondergedompeld zijn in diepe rouw. Daarom moet je een overwinning zien als een begrafenis."

"Dobre wojsko – narzędzie nieszczęścia; nienawidzą go wszystkie istoty. Dlatego człowiek przestrzegający Tao nie używa tego narzędzia. Szlachetny w czasie pokoju wybiera szacunek, a na wojnie stosuje przemoc. Wojsko – narzędzie nieszczęścia; nie jest ono narzędziem szlachetnego. On tylko wtedy używa wojska, kiedy zmuszają go do tego. Zasada polega na tym, aby zachować spokój, a w wypadku zwycięstwa – nie wysławiać siebie. Wysławiać swoje zwycięstwo, to znaczy cieszyć się z zabicia ludzi. Kto raduje się z zabicia ludzi, nie może znaleźć współczucia w kraju. Dobrobyt stwarzany jest przez szacunek, a nieszczęście pochodzi z gwałtu. Z lewa stoją dowódcy skrzydeł, z prawej stoi wódz. Mówią, że należy ich powitać ceremonią pogrzebową. Jeśli zabija się wielu ludzi, to należy z tego powodu gorzko płakać. Zwycięstwo należy uczcić ceremonią pogrzebową."

"Armas não são instrumentos de boa-sorte São coisas que todos odeiam. Portanto: Quem está no Tao não se ocupam delas. Quando em casa, o nobre honra seu lado esquerdo; Quando usa armas, honra seu lado direito. Armas não são instrumentos de boa-sorte Não são instrumentos para nobres. Mas se é impossível deixar de usá-las; Utilize-as com calma e ponderação. Ao vencer não louve a vitória. Quem o faz alegra-se em assassinar; E não pode alcançar seus objetivos no mundo. Nos dias felizes prefere-se o lado esquerdo; Nos dias infelizes prefere-se o lado direito. O vice-comandante fica à esquerda; O comandante fica a direita; Do mesmo modo que o serviço fúnebre. Massacres devem ser chorados com ais e lamentos; Na vitória militar deve-se agir como em um serviço fúnebre."

"Armele cele mai bune nu sunt mijloace de fericire. Toate fiinţele se tem de ele, de aceea cel care urmează TAO nu le preţuieşte. Înţeleptul nu se gândeşte decât să menţină pacea şi armonia. El cinsteşte principiul YANG, simbol de viaţă. Cel ce face război cinsteşte principiul YIN, simbol de moarte. Armele nu sunt mijloace de fericire, ele nu sunt uneltele înţelepciunii sau ale înţeleptului; el nu le foloseşte decât silit. El are în vedere în primul rând calmul, fericirea şi repausul. El nu se bucură de victorie, căci ar însemna să se bucure de moartea semenilor, ori cel căruia i se omoară oamenii nu reuşeşte să conducă bine. Prosperitatea cuprinde principiul YANG, nenorocirile – principiul YIN. Acesta este locul ce l-ar avea la funerarii cel ce învinge. Cel ce omoară mulţimea de oameni ar trebui să plângă; cel ce câştigă o victorie ocupă locul ce l-ar avea într-o ceremonie funebră."

"Благоустроенное войско есть нечестивое орудие, есть предмет, по своему существу, злой. Мудрец предпочитает левую сторону правой, ибо употребляющие войско предпочитают правую сторону левой. Войско есть нечестивое орудие, поэтому оно не может быть орудием для (истинно) мудрых. Отсюда оно и употребляется только в неизбежных случаях. Хотя война ставит, быть может, целью спокойствие, но она несомненное зло. Если б она была добро, то нужно было бы радоваться ей, но радуется ей лишь любящий убивать людей. Любящий убивать людей не может осуществить свой добрый замысел в мире. При добром деле левая сторона предпочитается правой, а при беде — правая левой. Подчиненные вожди останавливаются на левой стороне, а начальствующие на правой. Когда сделается известной победа, то следует встретить эту весть с траурным обрядом, ибо на войне очень многие погибают. Так как на войне очень многие погибают, то следует оплакивать войну. Когда война окончится победою, следует объявить всеобщий траур."

"Orožje je orodje nasilja; vsem spodobnim ljudem se gnusi. Orožje je orodje strahu; spodoben človek se mu bo izogibal, razen če je res nujno, če je v to primoran, in uporabljal ga bo z največjo previdnostjo. Mir je njegova največja vrednost. Če je mir skaljen, kako je lahko zadovoljen? Njegovi sovražniki niso demoni, ampak človeška bitja, tako kot on sam. Ne želi jim hudega. Niti se ne veseli zmage. Kako bi se lahko veselil zmage pri pobijanju ljudi. V bitko vstopi resno, z obžalovanjem in velikim sočutjem, kot da bi se udeležil pogreba."

"Skarpa vapen är olycksbådande instrument. Alla hatar dem. Därför gillar inte Tao-människan dem. I gentlemannens inrikes-affärer är hedersvaktens ställning till vänster. I militära affärer är hans ställning till höger. Eftersom vapen är olycksbådande instrument, är de inte gentlemannens instrument Så han använder dem utan nöje Och han värderar enkelhet. Seger är aldrig sött. De som tycker att seger är sött Är de som uppskattar dödande. Om du uppskattar dödande, kan du inte vinna förtroende hos människorna. Vid gynnsamma tillfällen är platsen för hedersvakten till vänster. Vid olycksbådande tillfällen är platsen till höger. Löjtnanten står till vänster. Chefs-kommendören står till höger. Och de talar med begravnings- riter för att begrava. Vanlig folk, varifrån alla döda har kommit Gråter och klagar. Segrarna begraver dem med begravnings-riter."

"Savaş silahları korkunun araçlarıdır ve Tao’yu takip edenler tarafından tiksinilirler. Doğal yolu takip eden bir lider, onlara katlanmaz. Savaşçı kral sağına doğru eğilir, generallerinin nasihatlerinin geldiği yöne. Fakat barışçı kral soluna bakar, barış zamanı danışmanının oturduğu yere. Ne zaman baksa sola, barış zamanıdır ve sağa, üzüntü zamanı. Savaş silahları korkunun araçlarıdır ve tercih edilmezler, onları sadece başka bir seçenek olmadığında kullanan bilge kişiler tarafından. Barış ve huzurun kalplerine aziz olduğu, ve zaferin onlara sevinç getirmediği. Zaferde sevinmek öldürmekten zevk almaktır. Öldürmekten zevk almak öze sahip olmamaktır. Savaşı yönetmek bir cenazeyi yönetmek gibidir. İnsanlar öldürüldüğünde, bu bir matem zamanıdır. İşte bu nedenden zafer kazanılan bir savaş bile sevinç duymadan incelenmelidir."

"Зброя — це засіб, що породжує нещастя, вона гідно того, щоб її відкинути. Тому людина, яка наслідує Дао, її не використовує. Гідний правитель — поступливий. Тільки для захисту він застосовує силу. Він використовує всі можливості, аби зберегти мир. Прославляти себе військовою перемогою — це означає радіти вбивству людей. Того, хто радіє вбивству людей, — хіба можна поважати? А повага веде до благополуччя. Благополуччя сприяє творенню. До нещастя ж — веде насильство. Якщо убивають багатьох людей, то про це треба гірко вболівати. Перемогу потрібно відзначати похоронною церемонією."

"Phù giai binh giả bất tường chi khí, vật hoặc ố chi. Cố hữu Đạo giả bất xử. Quân tử cư đắc quí tả, dụng binh tắc quí hữu. Binh giả bất tường [3] chi khí, phi quân tử chi khí. Bất đắc dĩ nhi dụng chi. Điềm đạm vi thượng. Thắng nhi bất mỹ. Nhi mỹ chi giả, thị lạc sát nhân. Phù lạc sát nhân giả, tắc bất khả dĩ đắc chí ư thiên hạ hĩ. Cát sự thượng tả. Hung sự thượng hữu. Thiên tướng quân cư tả. Thượng tướng quân cư hữu. Ngôn dĩ tang lễ xử chi. Sát nhân chi chúng, dĩ ai bi khảo chi. Chiến thắng dĩ tang lễ xử chi."